Źródła darmowego ciepła do ogrzewania domu
Dążąc do zmniejszenia kosztów ogrzewania budynku tak naprawdę mamy tylko dwie drogi, które możemy wybrać. Pierwszą z nich jest docieplenie budynku w taki sposób, aby zużywał on jak najmniej ciepła. Drugą z nich jest zastosowanie takiego źródła ciepła, które będzie tanie w eksploatacji, pomimo zużywania dużych ilości ciepła przez budynek.
Czasem opłaca się skorzystać z obydwu rozwiązań naraz. Tylko czasem, bo nie ma sensu montować pompy ciepła w domu pasywnym, tam raczej opłaca się ogrzewanie elektryczne.
Patrząc najogólniej, do dyspozycji mamy dwa darmowe źródła ciepła. Pierwszym z nich jest wnętrze ziemi, wypełnione roztopionymi skałami. Drugim jest najbliższa nam gwiazda, Słońce. Obydwa te źródła klasyfikuje się jako odnawialne, tj. nie dające się zużyć w najbliższej przyszłości.
Ciepło z wnętrza ziemi wykorzystywane jest do ogrzewania geotermalnego. Ale w skali pojedynczego budynku nie da się go sensownie zastosować. Chyba, że tym pojedynczym budynkiem jest np. duży kompleks pływalni i sal gimnastycznych o zapotrzebowaniu na moc do ogrzewania rzędu kilku tysięcy kilowatów. Ciepło z gruntu może czerpać wspominana pompa ciepła, ale z całą pewnością nie będzie to ogrzewanie geotermalne.
Pozostaje nam więc do dyspozycji energia promieniowania słonecznego. Ale i ona może przybierać co najmniej kilka postaci:
- znaną nam najlepiej energię słoneczną, czyli ciepło przenoszone przez promienie słoneczne,
- ruchy dużych mas powietrza powodowane przez różnicę ciśnień, które są nośnikiem energii wiatrowej,
- energię zakumulowaną pod postacią biomasy.
Energię słoneczną można wykorzystać do ogrzewania co najmniej na kilka sposobów. To właśnie tę energię czerpią z gruntu pompy ciepła. Ale można ją też używać do ogrzewania domu pośrednio (kolektory słoneczne) lub bezpośrednio (pasywne ogrzewanie słoneczne – ściany Trombe’a, duże okna na południowej elewacji, itd.).
Energię wiatrową do ogrzewania wykorzystuje się rzadko. Co więcej, ona często wręcz ochładza nasze domy, bo wiatr opływający z dużą szybkością bryłę budynku intensyfikuje oddawanie przezeń ciepła, zwiększając jego straty. Ale nic nie stoi na przeszkodzie, by turbina wiatrowa zasilała np. ogrzewanie elektryczne podłogowe, albo podgrzewała wodę w buforze ciepła. Oczywiście takie rozwiązanie stosuje się tylko wtedy, gdy wiatrak produkuje energię elektryczną, której nie da się w inny sposób zagospodarować. Jest ona bowiem zbyt cenna, by marnować ją do ogrzewania, mogąc ją wykorzystać w lepszy sposób.
Energię zmagazynowaną w biomasie wykorzystuje się w kominkach i kotłach na drewno, na pellety lub na zrębki drzewne. Ale rzadko kiedy są to paliwa darmowe. Możemy je mieć za darmo tylko wtedy, gdy poświęcimy kawałek działki na plantację roślin energetycznych — wierzby, topoli, albo jakiegokolwiek innego szybko rosnącego drzewa. Zresztą wtedy też trudno mówić o tym, by to ciepło było naprawdę darmowe — w końcu ten kawałek działki można poświęcić na coś zupełnie innego, że nie wspomnę o własnej pracy, którą trzeba włożyć w zbiór biomasy.
