Jak działa centralne ogrzewanie w bloku?
Centralne ogrzewanie w bloku to efektywny i powszechnie stosowany sposób dostarczania ciepła do mieszkań w wielorodzinnych budynkach. Zastąpił wykorzystywane wcześniej indywidualne paleniska (piece kaflowe) montowane w mieszkaniach w kamienicach.
Ze względu na wiele zalet, ten system ogrzewania mieszkań jest bardzo rozpowszechniony. Jak działa ten system i jakie są jego korzyści?
Podstawowe elementy instalacji centralnego ogrzewania w bloku
Centralne ogrzewanie w bloku opiera się na wspólnym źródle ciepła dla wszystkich mieszkań w budynku.
Głównym elementem systemu jest kotłownia. To miejsce, w którym znajduje się kocioł lub kotły albo inne urządzenia grzewcze, wytwarzające ciepło dla całego budynku. W przypadku centralnego ogrzewania zasilanego z miejskiej sieci ciepłowniczej, będzie to wymiennik (węzeł cieplny), odbierający ciepło od wody krążącej w sieci miejskiej, dostarczający je do wody w zamkniętej instalacji krążącej w bloku. W przypadku nowoczesnych systemów grzewczych źródłem ciepła może być też pompa ciepła.
Sieć rur dostarcza ciepło z kotłowni do poszczególnych mieszkań. W nowych budynkach te rury zazwyczaj biegną przez klatki schodowe (piony dostępne bezpośrednio z klatki schodowej), a w poziomie — przez korytarze. W takim układzie mieszkanie zasilane jest przez jedną lub więcej pętli rurek (np. jedna pętla na grzejnik w kuchni i salonie, druga na grzejnik w łazience i sypialni).
Dawniej piony przechodziły przez wiele mieszkań, przez wszystkie kondygnacje. Wtedy jedno mieszkanie zasilane było z kilku pionów. Pokoje były ogrzewane nie tylko przez grzejniki, lecz także przez same piony!
We współczesnych instalacjach między pionem a pętlą zasilającą mieszkanie dodatkowo znajduje się rozdzielacz, który reguluje przepływ ciepła do poszczególnych obwodów (pętli). Liczniki ciepła mierzą zużycie energii przez każde mieszkanie.
W starszych instalacjach odbywa się to zazwyczaj inaczej. Wtedy na grzejnikach montuje się tak zwane podzielniki kosztów ciepła, które przeliczają temperaturę powierzchni grzejnika i temperaturę pokoju na ilość ciepła dostarczonego przez grzejnik. Odbywa się to oczywiście z pewnym przybliżeniem.
Jak działa centralne ogrzewanie w bloku?
Działanie centralnego ogrzewania w bloku jest stosunkowo proste.
Kocioł, wymiennik ciepła albo pompa ciepła umieszczona w kotłowni podgrzewa wodę, a pompa obiegowa wymusza jej przepływ przez instalację. Dzięki temu ciepło jest przesyłane poprzez rury do każdego mieszkania.
Nagrzana woda przepływa przez grzejniki w mieszkaniach lub przez pętlę ogrzewania podłogowego, oddając ciepło do pomieszczenia. Schłodzona woda wraca do kotłowni, gdzie ponownie jest podgrzewana.
Obieg ten jest zamknięty.
Zalety centralnego ogrzewania w bloku mieszkalnym
Dzięki centralnemu systemowi, wszystkie mieszkania otrzymują dostawy ciepła. Nie ma potrzeby montowania indywidualnych kotłów czy pieców kaflowych. Nie trzeba podłączać do każdego mieszkania z osobna rurki z gazem. Nie trzeba nosić opału i wynosić popiołu.
Centralne ogrzewanie jest efektywniejsze energetycznie, ponieważ umożliwia korzystanie z bardziej zaawansowanych technologii grzewczych. Pompy ciepła pozwalają zamienić 1 kWh energii elektrycznej nawet na 3-4 kWh ciepła. Indywidualne piece akumulacyjne (kaflowe) miały sprawność rzędu 60% lub niższą.
Mieszkańcy nie muszą martwić się konserwacją czy serwisowaniem kotłów, co zazwyczaj jest zadaniem administratora budynku.
Dzięki licznikom ciepła mieszkańcy mogą kontrolować i płacić tylko za ilość zużytego ciepła, co wpływa na bardziej sprawiedliwe rozliczenia. Oczywiście z pewnymi zastrzeżeniami, o których napiszemy niebawem.
Wyzwania i przyszłość
Chociaż centralne ogrzewanie w bloku ma liczne korzyści, mogą wystąpić pewne wyzwania. Niekiedy konieczne są prace modernizacyjne w celu zwiększenia efektywności systemu i zminimalizowania utraty ciepła.
Szczególnie kłopotliwe jest rozliczanie kosztów ciepła w przypadku domów ze starymi instalacjami grzewczymi z wieloma pionami. Podzielniki kosztów nie są idealne i użytkownicy zawsze marudzą, że płacą za dużo. Niewykluczone, że z czasem konieczne będą solidne remonty i przebudowy tych instalacji, aby umożliwić montaż normalnych liczników ciepła (mierzących przepływ wody oraz różnicę temperatur, a więc rzetelnie zliczających ilość ciepła dostarczonego z instalacji grzewczej do mieszkania).
Wyzwaniem są też rosnące ceny paliw i energii (ciepła z sieci ciepłowniczej). Mogą wymuszać działania modernizacyjne pozwalające na zmniejszenie strat ciepła z budynku i strat w instalacji. Już dziś mówi się o tym, że wielu ludzi nie dogrzewa swoich domów ze względu na koszty.
W sumie, centralne ogrzewanie w bloku to efektywny i praktyczny sposób dostarczania ciepła w warunkach wielorodzinnych budynków. Wspólne źródło ciepła pozwala na efektywne korzystanie z energii, a nowoczesne technologie mogą jeszcze bardziej poprawić efektywność tego systemu, przynosząc korzyści zarówno mieszkańcom, jak i środowisku.
