Instalacja centralnego ogrzewania

W dzisiejszym artykule kilka słów na temat tego, z czego składa się instalacja wodnego centralnego ogrzewania — jakie są jej elementy i ich funkcje.

Zanim zaczniemy wymieniać i opisywać poszczególne elementy instalacji, wspomnieć trzeba, że istnieją dwa podstawowe rodzaje instalacji centralnego ogrzewania — grawitacyjne i pompowe.

Grawitacyjne i pompowe

W instalacjach grawitacyjnych, kocioł musi znajdować się zawsze w najniższym punkcie instalacji. Podgrzewana przez niego woda jest lżejsza od wody powracającej z grzejników, dlatego siła wyporu przepycha ją w górę instalacji. Stamtąd trafia do grzejników, gdzie się ochładza (oddaje ciepło do pomieszczeń) i wraca do kotła.

Instalacje grawitacyjne budowane były jeszcze kilkanaście lat temu. Dziś się ich już niemal zupełnie nie stosuje. Nie dość, że wymagają by kocioł był w piwnicy (a więc wymuszają posiadanie piwnicy i umieszczenie w niej kotłowni a niekiedy też składu paliwa), to jeszcze wymagają rur o dużej średnicy. Rury o dużej średnicy to nie tylko wyższy koszt inwestycyjny, ale też więcej wody w obiegu co oznacza większą bezwładność i większą trudność w efektywnym sterowaniu pracą kotła i całej instalacji ogrzewczej.

Instalacje pompowe do przetłaczania wody przez całą pętlę układu ogrzewczego wykorzystują pompy. Ich zaletą jest wykonanie z rurek o mniejszej średnicy, oraz mniejsza ilość wody krążącej w układzie. Ułatwia to sterowanie działaniem ogrzewania, ale wymaga do pracy energii elektrycznej. Wielu użytkowników takich instalacji kupuje małe awaryjne zasilacze (UPS) aby zabezpieczyć się przed skutkami wyłączenia prądu. Te skutki to nie tylko brak ciepła w domu, ale też ryzyko uszkodzenia kotła wskutek zagotowania wody w wymienniku ciepła.

Instalacje centralnego ogrzewania dzieli się również na otwarte i zamknięte.

Otwarte i zamknięte

Instalacje otwarte posiadają w najwyższym punkcie (często na strychu) tak zwane naczynie wzbiorcze. Jest to otwarte naczynie, którego zadaniem jest rekompensowanie zmian objętości wody krążącej w układzie — tak zwanego zładu. Woda nagrzewając się zwiększa swoją objętość i jej nadmiar trafia do naczynia wzbiorczego. Jeśli z jakichś przyczyn w układzie woda zaczyna wrzeć, właśnie tam para wodna znajduje ujście, tam też następuje odpowietrzanie instalacji. Jeśli objętość wody wzrośnie tak znacząco, że nie będzie się ona mieścić w naczyniu, przelewem odprowadzana jest ona do kanalizacji.

Wadą instalacji otwartych jest spory ubytek wody z instalacji, uciekającej przez otwarte naczynie poprzez parowanie i przelew. Woda musi być więc uzupełniana świeżą wodą z wodociągu, zmineralizowaną, co przyczynia się do zarastania instalacji kamieniem kotłowym. Woda z wodociągu zawiera również rozpuszczony tlen, przez co instalacje otwarte szybciej niż zamknięte korodują.

W instalacjach zamkniętych stosuje się naczynia wzbiorcze przeponowe, szczelne. Tu zwiększenie objętości zładu rekompensowane jest przez sprężanie poduszki gazowej znajdującej się w naczyniu. Dzięki temu nie ma w takiej instalacji ubytków wody i ryzyko korozji i zarastania kamieniem jest mniejsze.

Niestety, instalacje zamknięte mają swoje ograniczenia. Między innymi przepisowe. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. o warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002 r. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.) w §133.7. stanowi:

Zabrania się stosowania kotła na paliwo stałe do zasilania instalacji ogrzewczej wodnej systemu zamkniętego, wyposażonej w przeponowe naczynie wzbiorcze, z wyjątkiem kotła (…) o mocy nominalnej do 300 kW, wyposażonego w urządzenia do odprowadzania nadmiaru ciepła.

Takimi urządzeniami do odprowadzania nadmiaru ciepła są na przykład wężownice schładzające, podłączone do wodociągu. Ich zadaniem jest odebranie nadmiaru ciepła z kotła gdy z jakichś przyczyn przestanie przezeń przepływać woda z instalacji ogrzewczej. Kotły pozbawione takich urządzeń nie mogą być podłączane do instalacji zamkniętych. Dlatego np. kominki z płaszczem wodnym łączy się z instalacją ogrzewczą z kotłem gazowym (zamkniętą) za pośrednictwem wymiennika ciepła.

8 komentarzy to “Instalacja centralnego ogrzewania”

  1. […] miał cztery pomieszczenia, ogrzewanie lokalne (kuchnie węglowe w każdym pomieszczeniu) i brak centralnego ogrzewania, wentylację grawitacyjną. Nie był ocieplony praktycznie w ogóle. Nieotynkowane ściany, […]

  2. […] skład instalacji centralnego ogrzewania […]

  3. Ekspert PCPM pisze:

    Witam, jeżeli chodzi o c.o. to polecam instalację powierzchniową, którą warto wykonać z miękkich rurek miedzianych, dodatkowo pokrytych tworzywem sztucznym. Dzięki elastyczności bardzo ułatwiają wykonywanie instalacji. Pozdrawiam.

  4. […] sposobem kominek podłączony jest do instalacji otwartej, z otwartym naczyniem wzbiorczym, zaś wszystkie odbiorniki ciepła oraz pozostałe źródła (np. […]

  5. […] orzechom, że zdecydowana większość domowych instalacji centralnego ogrzewania w Polsce to instalacje wodne, grawitacyjne i pompowe. Ich sercem jest kocioł CO, ciepła woda trafia do grzejników (także grzejników podłogowych) i […]

  6. Piotrek pisze:

    Witam,

    Mam pytanie czy instalacja grawitacyjna może być zrealizowana w układzie zamkniętym, czy tez jest on zarezerwowany tylko dla instalacji pompowych?
    Wydedukowałem, że w systemach pompowych może występować układ otwarty ale prosił bym o ewentualne wyprowadzenie z błędu.

  7. […] praktyce co najmniej możemy wymienić kilka przypadków instalacji centralnego ogrzewania na […]

  8. […] Elektryczne grzejniki i ogrzewanie podłogowe stanowią alternatywę, szczególnie w przypadku budynków starych, lub z innych względów utrudniających montaż klasycznej wodnej instalacji centralnego ogrzewania. […]

Leave a Response